Als ondernemer sta je regelmatig voor keuzes die echt impact hebben: een grote investering, nieuw personeel aannemen, een extra locatie openen of juist flink snijden in kosten. De ene keer schreeuwen de cijfers “doen!”, terwijl je onderbuik twijfelt.
De andere keer voelt iets zó goed, maar blijft je cashflow-sheet keihard en nuchter. Juist bij dit soort beslissingen is je mindset cruciaal: zie je intuïtie en data als concurrenten, of laat je ze samenwerken?
Waarom je mindset de doorslag geeft
Twee ondernemers kunnen naar precies dezelfde cijfers kijken en tóch een andere keuze maken. Het verschil zit vaak niet in de data, maar in hun mindset. Zie je data als absolute waarheid, dan loop je het risico kansen te missen die nog niet in de cijfers zichtbaar zijn. Zie je intuïtie als enige kompas, dan kun je belangrijke signalen uit de markt of je boekhouding over het hoofd zien.
Een open, lerende mindset betekent dat je bereid bent je aannames te onderzoeken. Je gebruikt data om je gevoel te toetsen, en je gebruikt je ervaring en intuïtie om cijfers in context te plaatsen. Niet: “de cijfers zeggen dit, dus het moet zo”, maar: “wat vertellen deze cijfers mij, gegeven wat ik al weet en voel over mijn bedrijf?”
Intuïtie is meer dan een onderbuikgevoel
Intuïtie lijkt vaak vaag: “het voelt niet goed” of “ik heb er een goed gevoel bij”. In werkelijkheid is intuïtie meestal het resultaat van jaren ervaring, patronen die je brein razendsnel herkent en situaties die je eerder hebt meegemaakt. Je brein koppelt onbewust allerlei signalen – de toon van een gesprek, kleine veranderingen in iemands gedrag, maar ook online cues zoals reviews, vormgeving en voorwaarden – aan een gevoel van vertrouwen of juist twijfel.
Dat zie je bijvoorbeeld bij online casino’s, één van de meest zichtbare plekken waar mensen hun intuïtie gebruiken bij het maken van keuzes: je weegt welkomstbonussen, spelaanbod en voorwaarden af tegen wat betrouwbaar en verantwoordelijk voelt. Wie zich verdiept in platforms en opties – bijvoorbeeld via een overzichtspagina over poker spelen zonder CRUKS – combineert daarbij vaak wat de feiten en cijfers zeggen met wat op basis van ervaring en gevoel verstandig aanvoelt.
Diezelfde mix van ervaring en beschikbare informatie gebruik je als ondernemer wanneer je moet beslissen over investeringen, samenwerkingen of nieuwe markten. Je intuïtie geeft richting, de “data” helpen je die richting te toetsen.
De kracht én grenzen van data
Data helpt je om aannames te toetsen: hoeveel levert een product of klant nu werkelijk op, welke campagnes werken, hoe ontwikkelt je marge zich, wat doet je cashflow als je nu investeert? Cijfers maken de gevolgen van je keuzes concreter en verminderen het risico dat je jezelf voor de gek houdt.
Maar data heeft ook grenzen. Soms is de dataset incompleet of verouderd. Soms meet je wel omzet, maar niet reputatieschade of teamstress. En bij beslissingen over mensen – bijvoorbeeld een nieuwe leidinggevende aannemen of een onveilige cultuur aanpakken – zijn waarden, vertrouwen en lange-termijnrelaties minstens zo belangrijk als KPI’s. Data is dus een hulpmiddel, geen vervanging van je ondernemerschap.
Hoge inzet? Zo vind je de balans
Stap 1 – Scherp je beslisvraag
Voor je in cijfers duikt of je gevoel volgt, is één vraag cruciaal: waar wil je precies een beslissing over nemen? Wil je weten óf je moet investeren, of vooral wanneer en in welke omvang? Wil je een nieuwe markt betreden, of twijfel je vooral over het tempo? Hoe scherper je beslisvraag, hoe beter je intuïtie en data dezelfde kant op werken.
Stap 2 – Verzamel relevante data
Kijk vervolgens welke cijfers écht iets zeggen over deze keuze. Denk aan omzet per product, brutomarge, vaste lasten, cashflowprognose en, waar relevant, klantdata of marktcijfers. Het heeft weinig zin om twintig dashboards open te zetten; beter een paar goede indicatoren die direct verband houden met jouw vraag.
Stap 3 – Check je eerste gevoel
Sta bewust stil bij je eerste reactie: als je alle rationele argumenten even parkeren zou, wat voelt dan logisch? Waar word je enthousiast van, waar knaagt iets? Schrijf dit kort op. Door je gevoel te expliciteren, voorkom je dat het onbewust je besluit stuurt zonder dat je doorhebt waar het vandaan komt.
Stap 4 – Laat data je intuïtie toetsen (en andersom)
Nu leg je gevoel en cijfers naast elkaar. Steunt de data jouw eerste intuïtie, dan geeft dat extra vertrouwen. Zitten ze elkaar in de weg, dan is dat een signaal om dieper te graven. Misschien vergeet je een kostenpost, onderschat je een risico of zijn bepaalde aannames te rooskleurig. Of misschien klopt de data niet helemaal met de huidige realiteit en moet je je model of bronnen bijwerken.
Zie verschil tussen gevoel en cijfers niet als probleem, maar als uitnodiging tot onderzoek: welke info mis je nog, welke scenario’s kun je doorrekenen, wie kan meedenken?
Stap 5 – Beslis bewust en leg het vast
Uiteindelijk moet er een keuze komen. Maak een korte lijst met:
- Het besluit dat je neemt
- De belangrijkste argumenten (zowel data als intuïtie)
- De grootste risico’s en hoe je die gaat bewaken
Door dit vast te leggen, creëer je een feedbacklus. Over een paar maanden kun je terugkijken: wat is er gebeurd, waar had je gelijk, waar zat je mis? Zo scherpt elke grote beslissing je toekomstige intuïtie en datagebruik verder aan.
Praktische voorbeelden uit de ondernemerspraktijk
Stel: je overweegt een extra medewerker aan te nemen omdat je agenda overloopt. Je gevoel zegt: dit is nodig, anders brand ik op. De cijfers laten wel groei zien, maar je marge is dun en je cashflow krap. In plaats van direct “ja” of “nee” te zeggen, kun je scenario’s uitwerken: wat als je iemand parttime aanneemt, of tijdelijk met een freelancer werkt, of eerst je tarieven licht verhoogt?
Of neem een aanbod dat bijna te mooi lijkt om waar te zijn: een grote klant die ineens een enorme order wil plaatsen. Je intuïtie signaleert haast en druk, de data laat zien dat zo’n grote concentratie bij één klant risico’s geeft. Door beide signalen serieus te nemen, kun je bewust voorwaarden stellen, betalingsafspraken aanscherpen of kiezen om gecontroleerd te groeien in plaats van blind ja te zeggen.
Veelgemaakte fouten bij intuïtie en data
Een valkuil is om alleen op dashboards te sturen en daarbij de menselijkheid uit het oog te verliezen. Dat kan leiden tot beslissingen die op papier perfect zijn, maar in de praktijk zorgen voor overbelasting van je team of verlies aan vertrouwen bij klanten. De andere valkuil is data wegwuiven, omdat “het altijd goed is gegaan op gevoel”, totdat een onverwachte tegenvaller je liquiditeit onderuit haalt.
Zo train je jezelf in data én intuïtie
Je kunt hier actief beter in worden. Plan vaste momenten in om je cijfers te bekijken, zodat data geen verrassing is maar een vaste gesprekspartner. Reflecteer na grote beslissingen kort: wat dacht ik, wat voelde ik, wat zeiden de cijfers, en hoe is het afgelopen? En spar regelmatig met iemand buiten je bedrijf; een frisse blik helpt blinde vlekken in zowel je gevoel als je analyses opsporen.
Vertrouw op jezelf, gesteund door cijfers
Bij beslissingen met hoge inzet draait het niet om óf intuïtie óf data, maar om de manier waarop jij ze samenbrengt. Je ervaring, je waarden en je onderbuik zijn waardevol – zolang je ze laat sparren met goede, relevante cijfers. Met de juiste mindset maak je keuzes die én goed voelen én rationeel te verdedigen zijn. Dat is de combinatie waar je bedrijf op de lange termijn het meest van profiteert.
